Wystawa fotografii na 100-lecie kina Marzenie

Od początku XX wieku do początku XXI zmieniło się w Tarnowie prawie wszystko. Przeszedł, jak cały kraj, przez kolejne zakręty i zawieruchy polityczne, urósł od małego miasteczka galicyjskiego do dużego ponadstutysięcznego miasta, rozwinął się ekonomicznie i cywilizacyjnie i kulturalnie. Tym, co przez te sto lat pozostało niezmienne to kino Marzenie. Założone w 1913 roku do działa do dzisiaj. Niewykluczone, że jest jeżeli nie jedynym, to z całą pewnością jednym z nielicznych kin w Polsce, których nazwa od samego początku nie została zmieniona.
Przez ten czas kino działało w trzech obiektach. Założyciele, czyli Towarzystwo Szkoły Ludowej, zakładali, że wartościowy repertuar będzie pomagał podnosić poziom oświaty wśród ludu, a ponadto dochody generowane przez kino będę wspomagać inne działania statutowe TSL. Pierwszy obiektem, w którym wyświetlano filmy pod szyldem kina Marzenie, był Grand Hotel mieszczący się na rogu ulicy Wałowej i dzisiejszej Brodzińskiego. Kino Marzenie gościło w nim od marca do lata 1913 roku i w sierpniu rozpoczęło działalność w specjalnie przystosowanym obiekcie mieszczącym się w pasażu kamienic należących do burmistrza miasta, Tadeusza Tertila, pomiędzy Rynkiem a placem Kazimierza.
Jednym z najaktywniejszych działaczy TSL był Hubert Linde, dyrektor poczty w Tarnowie przed pierwszą wojną światową. W maju 1918 roku, wraz z innymi działaczami Towarzystwa, doprowadził do zakupu działki przy Przecznicy Różanej, czyli obecnej ulicy Staszica. W pierwszych latach niepodległości Linde został pierwszym prezesem Pocztowej Kasy Oszczędności (PKO) i korzystając ze swych pełnomocnictw udzielił wysokiej i korzystnie oprocentowanej pożyczki tarnowskiemu TSL-owi, który przy owej Przecznicy Różanej postanowił wznieść kino. Trwało to kilka lat, ale w październiku 1924 roku kino Marzenie uzyskało własny obiekt. W nowoczesnym i „po europejsku urządzonym”, jak wtedy pisano, gmachu odbywały się nie tylko projekcje filmowe, ale także akademie, odczyty, koncerty, a także coroczne walne zebrania TSL.
Kolejna ważna data w historii Marzenia to rok 1932. Dopiero na początku tego roku kino zakupiło aparaturę dźwiękową. Pod względem repertuarowym, tak w okresie kina niemego, jak i dźwiękowego nie odbiegało szczególnie od tego, co pokazywano w kinach w całej Polsce.
Po drugiej wojnie światowej, w 1945 roku, kino zostało upaństwowione. Lata czterdzieste, do połowy pięćdziesiątych to okres szczególnie silnej indoktrynacji prowadzonej przy pomocy szczególnie dobieranego repertuaru. Liczba filmów produkcji krajów zachodnich została zminimalizowana, a bywały lata, kiedy na ekranach nie pojawił się ani jeden film amerykański. Dominowały produkcje krajów socjalistycznych. Po 1956 roku sytuacja nieco się zmieniła. Kino dalej służyło celom państwowotwórczym, tak jak to sobie ówcześni decydenci wyobrażali, ale w repertuarze pojawiły się znacznie liczniejsze filmy produkcji amerykańskiej, a także nowe formy upowszechniania kultury filmowej w postaci Dyskusyjnych Klubów Filmowych. Tak było w całej Polsce i tym samym, procesom podlegało rzecz jasna i kino Marzenie.
Zasadnicze zmiany nastąpiły na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Dnia 1 stycznia 1990 roku kino Marzenie zostało przejęte przez miasto, które kierowanie nim powierzyło Tarnowskiemu Ośrodkowi Kultury przekształconemu następnie w Tarnowskie Centrum Kultury. To ono w 1991 roku przejęło organizowanie Tarnowskiej Nagrody Filmowej, imprezy, która rozsławiła kino Marzenie w całym środowisku filmowym. W 2011 roku, w ćwierćwiecze TNF, została ona nagrodzona przez Państwowy Instytut Sztuki Filmowej.

O tym wszystkim można przeczytać w specjalnie przygotowanej z okazji jubileuszu kina publikacji autorstwa Romana Włodka zatytułowanej 100 LAT MARZENIA. HISTORIA KINA W TARNOWIE.
Marzenie zajmuje w niej oczywiście najwięcej miejsca. Ale nie było jedynym kinem w Tarnowie. Już w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku odwiedzali miasto wędrowni kinematografiści. Pierwsze stałe kino w Tarnowie, zbudowane wiosną 1911 roku, nosiło nazwę Edison i mieściło się tam, gdzie obecnie znajduje się Małopolski Urząd Wojewódzki przy alei Solidarności – wówczas była to ulica Lipowa. W tym samy 1911 roku powstało kino Apollo, które pod zmienioną po wojnie na Krakus nazwą działało do połowy lat dziewięćdziesiątych. Trzecie ważne kino Tarnowa powstało w połowie lat trzydziestych w nowo zbudowanym Domu Żołnierza. Po wojnie nosiło nazwę Wiarus. Jego zruderowany budynek został zburzony w 1984 roku. Także o tych kinach, dopełniających filmowy obraz Tarnowa, można przeczytać we wspomnianej publikacji.

Wybrane archiwalne zdjęcia kina Marzenie będą prezentowane w hallu kina Marzenie od Inauguracji 27 Tarnowskiej Nagrody Filmowej (19.04.13). Wstep wolny.